Theo quy định của pháp luật, quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là nghĩa vụ của các doanh nghiệp và cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công, kinh doanh và một số nguồn khác. Nếu cá nhân chỉ có thu nhập tại một nguồn thì có thể ủy nhiệm cho đơn vị chi trả thực hiện việc quyết toán thuế năm. Các cá nhân có nguồn thu từ nhiều nguồn thì thực hiện việc quyết toán thuế với cơ quan thuế.
Công việc chuẩn bị cho quyết toán thuế năm 2012 không có gì mới về kỹ thuật. Tuy nhiên, theo Nghị quyết về một số chính sách thuế tháo gỡ khó khăn cho tổ chức và cá nhân được Quốc hội thông qua trong phiên bế mạc kỳ họp thứ III chiều 21/6/2012, các cá nhân có thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh đến mức phải chịu thuế thu nhập cá nhân ở bậc 1 (có thu nhập tính thuế đến 5 triệu), sẽ được miễn trong vòng 6 tháng cuối năm 2012. Do đó cách thức quyết toán thuế sẽ khác một chút và về nguyên tắc giống như với năm 2011 (nếu thu nhập tính thuế dưới 5 triệu đồng/tháng thì được miễn thuế TNCN 5 tháng cuối năm).
Theo các nguyên tắc đã được áp dụng thì:
1. Cá nhân có thu nhập tính thuế trung bình năm bằng không (0) hay số âm (sau khi trừ giảm trừ gia cảnh): không liên quan.
2. Cá nhân có thu nhập tính thuế trung bình năm (T) đến 5 triệu đồng/tháng.
Số thuế phải nộp năm 2012 (A): Tính toán bình thường theo Luật thuế TNCN hiện hành.
Số thuế được miễn năm 2012 (B): B = (A : 12) x 6. (B=50%A).
Ví dụ:
T = 4 triệu đồng
Thuế suất lũy tiến: 5%
Số thuế TNCN phải đóng cả năm: A = 12 x (4.000.000 đ x 5%) = 2.400.000 đ.
Số thuế được miễn năm 2012: B = 50%A = 1,2 triệu đồng.
Số thuế phải nộp cả năm: 1,2 triệu đồng.
3. Cá nhân có thu nhập tính thuế trung bình năm (T) trên 5 triệu đồng/tháng.
Số thuế phải nộp năm 2012 (A): Tính toán bình thường theo Luật thuế TNCN hiện hành.
Số thuế TNCN phải đóng ở bậc 1 (5%): T1 = 5 tr x 5% x 12 = 3 triệu đồng
Số thuế được miễn năm 2012 (B): B = (T1 : 12) x 6 = 50% T1 = 1,5 triệu
Số thuế phải nộp cả năm (đồng): A – 1.500.000 (đồng).
Trên đây là cách hiểu theo nguyên tắc quyết toán thuế TNCN năm 2011. Tuy nhiên, theo Công văn 187/TCT-TNCN ngày 15/01/2013 của Tổng cục Thuế về việc hướng dẫn quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2012 (Link), thì ở trường hợp 3 nêu trên, số thuế được miễn B = 0.
Điều đáng chú ý là Công văn 187/TCT-TNCN ngày 15/01/2013 của Tổng cục Thuế hướng dẫn bám sát theo Thông tư số 140/2012/TT-BTC ngày 21/8/2012 hướng dẫn Nghị định số 60/2012/NĐ-CP ngày 30/07/2012 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Nghị quyết số 29/2012/QH13 của Quốc hội về ban hành một số chính sách thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho tổ chức và cá nhân. Điều này hẳn sẽ cần được Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế kiểm tra lại xem có cần chỉnh sửa, bổ sung gì không.
